به گزارش سینماپرس، طی سال‌های اخیر و از سوی سفارت فرانسه، به هنرمندانی از کشورمان نشان شوالیه اعطا شده است. برخی کارشناسان این اقدام را در ضدیت با فرهنگ ایرانی اسلامی می‌دانند و برخی هم مانند استاد حسین علیزاده از پذیرش آن امتناع کردند و افتخار شهروند شدن در شیراز را از نشان شوالیه بزرگتر دانستند.

اما این نشان که در ساحت فرهنگ و هنر اعطا می‌شود، چیست و چگونه اهدا می‌شود؟
 

نشان لژیون دونور بالاترین نشان افتخار کشور فرانسه است که ناپلئون بناپارت در ۱۹ می ۱۸۰۲ آن را بنیان گذاشت. این نشان از ۱۸۱۵ به دستور لوئی هجدهم به ۵ سطح درجه‌بندی شد که شامل سه رده و دو مقام است که پایین‌ترین رده آن «شوالیه» است، رده‌های دیگر آن به ترتیب از پایین به بالا افسر، فرمانده، افسر ارشد، و بالاترین آن «صلیب بزرگ» است.

هر چند عضویت در لژیون دونور به اتباع فرانسه محدود شده است؛ با این حال، اتباع سایر کشورها که به فرانسه خدمت کرده‌اند یا از آرمان‌های آن حمایت کرده‌اند، ممکن است به دریافت نوعی از لژیون نایل شوند که تقریباً همان چیزی است که به عنوان عضویت در لژیون شناخته می‌شود. فهرست کاملی از افرادی که به عضویت لژیون از زمان اولین مراسم در سال ۱۸۰۳ تاکنون درآمده‌اند، وجود ندارد. اما تعداد آن‌ها یک میلیون نفر برآورد شده است که حدود ۳۰۰۰ نفر (از جمله ۱۲۰۰ فرانسوی) به صلیب بزرگ مفتخر شده‌اند.

اخیراً مصاحبه‌ای با مدیر شرکتی که مسئولیت اعطای نشان‌های افتخار فرانسه «لژیون دونور» (Ordre national de la Légion d'honneur) را بر عهده دارد، توسط نشریه پاریسی «لو پتی ژورنال» منتشر شده است که طی آن ضمن پرداختن به موضوع اهدای نشان لژیون دونور به شخصیت‌ها و افراد مختلف اعم از فرانسوی و غیرفرانسوی از ملل مختلف، از آن به عنوان ابزاری در خدمت دیپلماسی فرانسه یاد کرده است!

در مقدمه این مصاحبه آمده است: این نشان‌ها و مدال‌ها توسط شرکتی به نام «شرکت اعضای لژیون دونور» اداره می‌شود که ریاست آن را «ژنرال فرانسوا لویه» بر عهده دارد. او در این مصاحبه به وجود شبکه‌ای از افرادی که خارج از فرانسه به سر می‌برند، اشاره دارد و از تلاش برای پویا شدن این شبکه خبر می‌دهد.

این ژنرال فرانسوی درباره اینکه چگونه به ریاست این تشکیلات انتخاب شده است، گفته: زمانی که من نهاد نظامی را ترک کردم، از یک طرف مایل نبودم جای دیگری صرفا برای حقوق کار کنم و از طرفی نمی‌خواستم در بازنشستگی به صورت انفعال به سر برم. با توجه به سابقه طولانی خدمت و شناخت کافی از سرزمین های ماوراء بحار و کشورهای خارجی در سال ۲۰۱۴ به صورت اقدامی عام‌المنفعه برای تصدی ریاست این شرکت پذیرفته شدم و این کاری است که من بسیار دوست دارم.

او پیرامون افراد غیرفرانسوی که توانسته‌اند عالی‌ترین نشان افتخار فرانسه را دریافت کنند و این که آیا تعداد آن‌ها زیاد است یا خیر و نهایتا این که چرا فرانسه می‌کوشد بخش خارجی‌های دریافت‌کننده نشان لژیون دونور را تقویت کند، پاسخ داده است: از همان ابتدای راه‌اندازی این نشان، قرار بود این نشان فراگیر و جهانی باشد و از همین رو خارجی‌ها نیز می‌توانستند و می‌توانند آن را دریافت کنند، مشروط به این که از شرایط لازم برای دریافت آن برخوردار باشند. میزان افراد خارجی که موفق به دریافت این نشان شدند، طی سه سال بسیار متغیر بوده است اما اگر به طور کلی در تمام رده‌های مختلف بخواهیم سخن بگوییم، هر سال بین هزار تا ۱۵۰۰ نفر در فرانسه و حدود ۳۵۰ نفر در خارج از فرانسه این نشان را دریافت می‌کنند.

رئیس شرکت اعضای لژیون دونور فرانسه یادآور شده است: زمانی که در سال ۱۹۲۱ این شرکت راه‌اندازی شد، قرار بود اعضای دریافت‌کننده نشان بتوانند به یکدیگر کمک کنند. مأموریت‌های این شرکت در قبال افرادی که موفق به دریافت این نشان شده‌اند، بدون توجه به محل اقامت آن‌ها یکسان است.

 ژنرال لویه در مورد بخش‌های مختلف این نشان و این که چگونه آن‌ها سازماندهی می‌شوند، توضیح داده است: تعیین هر بخش به موقعیت جغرافیایی بستگی دارد، اگر چه هر کس که موفق به دریافت نشان لژیون دونور شود، در پیوستن به بخش تعیین شده مجبور نیست و اجباری ندارد. بخش‌هایی که در خارج ایجاد می‌شود، باید قوانین کشورهای خود و همچنین منشور حاکم بر این شرکت را رعایت کند. در حال حاضر ما ۶۳ بخش در خارج داریم که کم و بیش به تناسب کشورها مهم و فعال هستند. به طور مثال در سوئیس یا بلژیک بخش‌ها بیش از ۲۵۰ عضو دارند در حالی که در کشورهای دیگر مانند ساحل عاج تنها حدود ۲۰ نفر عضو هستند. در واقع، صرف ایجاد یک بخش به خودی خود مهم نیست بلکه این شبکه ایجاد شده باید مفید باشد و اقداماتی را انجام دهد.

 ارزش‌های تشریح شده در نشان لژیون دونور معرّف ارزش‌های فرانسه است و این شرکت ابزاری جدی برای اعتلای فرانسه در خارج محسوب می‌شود

به گفته او، آن دسته از افرادی که این نشان عالی فرانسه را دریافت کرده و در خارج به سر می‌برند ـ اعم از آن که فرانسوی یا خارجی باشند ـ در بخش هایی به عضویت در می‌آیند که هدف تقویت اقدامات دو جانبه است. با گردآوری اشخاص دوستدار فرانسه و فرانسه‌زبان و از آن جایی که ارزش‌های تشریح شده در نشان لژیون دونور معرّف ارزش‌های فرانسه است، این شرکت به خودی خود ابزاری جدی برای اعتلای فرانسه در خارج محسوب می‌شود.

وی معتقد است که دارندگان این نشان‌ها سفرای راستین و نمایندگان واقعی فرانسه در خارج هستند و جای پای واقعی سیستم در خارج محسوب می‌شوند! هر چه اعتقاد آن‌ها در این حوزه بیشتر باشد، نتایج حاصله بهتر خواهد بود. به طور مثال در هنگ‌کنگ و کانادا بخش‌های فعال در توزیع بورس‌ها برای این که جوانان بتوانند بخشی از تحصیلات خود را در فرانسه بگذرانند، فعالیت می‌کنند.

 ژنرال لویه تأکید کرده است: من غالباً گفته‌ام اگر ما کار خود را درست انجام دهیم، می‌توانیم در ۱۹۰ کشوری که فرانسه حضور دیپلماتیک دارد، حضور داشته باشیم. دورنمای بسیار مثبتی در برابر شبکه افراد ما است و پروژه‌های همکاری زیادی در بخش‌های مختلف امکان اجرا دارند.

رئیس شرکت اعضای لژیون دونور درباره برنامه‌ها و اهداف خود تصریح کرده است: می‌کوشم روابط بین بخش‌های مختلف را تقویت کنم و همه چیز حول محور فعالیت‌ها در پاریس متمرکز نباشد و نوعی هم‌افزایی منطقه‌ای شکل گیرد. در سال گذشته در مکزیک تمام بخش‌های فعال در حوزه آمریکای لاتین نشستی داشتند و ابتکاراتی را در موضوعات مختلف پیش گرفتند. هدف من این است که همین کار را برای بخش‌های فعال در حوزه اروپا، آسیا و غرب آفریقا انجام دهم.

به نظر می‌رسد، سفارت فرانسه در ایران از مدت‌ها پیش روی این رویه متمرکز شده است و نقش پررنگی در حوزه فرهنگ و هنر کشورمان بازی می‌کند. کافی است در همین دو ـ سه سال اخیر برخی رویدادها را مرور کنیم:

ـ برگزاری چهارمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی به زبان فرانسه با حمایت سفارت فرانسه در ایران

ـ حمایت سفارت فرانسه از رویداد «تیرآرت» در حوزه هنرهای تجسمی

ـ ساخت نماد کشور فرانسه (برج ایفل) در جزیره کیش

ـ حمایت سفارت فرانسه از جشنواره تئاتر عروسکی

ـ قرارداد مشارکت میان تئاتر شهر پاریس و تئاتر شهر تهران

ـ برپایی نمایشگاه و کارگاه عکاس فرانسوی و نمایشگاه پوستر و تایپوگرافی هنرمند فرانسوی در خانه هنرمندان ایران با حمایت سفارت فرانسه

*فارس
ـ سخنرانی سفیر فرانسه در شب «لوئی آراگون» شاعر فرانسوی، برگزار شده توسط مجله بخارا

ـ معرفی ۳ هنرمند برگزیده جایزه طراحی «آینه‌دار دوران» برای سفر پژوهشی به شهرک بین‌المللی هنر پاریس (سیته)، از سوی موزه هنرهای معاصر

ـ اختصاص فضایی به اداره‌کل هنرهای تجسمی در شهرک سیته و اعزام هنرمندان ایرانی به طور متناوب برای استفاده از فرصت مطالعاتی، تولید آثار و برگزاری نمایشگاه به این شهرک